(φωτογραφία : www.in.gr)
Δεν αναρωτήθηκα
ούτε στιγμή – αν και είναι κάτι το οποίο
συνηθίζω να κάνω πια σε ότι αφορά πολλά
πράγματα, και εδώ που τα λέμε σε απλούστερα και σινάμα πιο ασήμαντα – για ποιο λόγο αγάπησα το Μίκη. Κι αυτό διότι, δέθηκα πρώτα με το έργο
του και εν συνεχεία με τον ίδιο – τότε που
δεν αναρωτιόμουν. Τότε που οι απαντήσεις
δίνονταν μόνο μέσα μας, χωρίς κάποιου
είδους αυτό-λογοκρισία, και ελλείψει
φίλτρων, σφραγίζονταν και καταχωρούνταν
μέχρι αποδείξεως του εναντίου.
Ήταν αρκετά
χρόνια πριν όταν ο παππούς μου, άνθρωπος
που μετά από σοβαρό εγκεφαλικό που
υπέστη – προσπαθούσε σιγά σιγά...πολύ
σιγά, να ξαναβρεί τα βασικά, τις λέξεις,
τα ονόματα των οικείων του, τις αναμνήσεις και η αλήθεια
είναι πως δεν τα είχε καταφέρει ακόμη. Και κάπου εκεί,
στο κενό αυτό, ένα βράδυ καθήμενοι στο
σαλόνι και βλέποντας την τηλεοπτική
εκπομπή μιας συμπαθέστατης κυρίας με
''Κ'' κεφαλαίο θα έλεγα εγώ, της Σεμίνας
Διγενή – καλεσμένος της οποίας ήταν μεταξύ άλλων ο
Γιάννης Πάριος, ένα από τα τραγούδια που
ακούστηκαν ήταν η ''Άρνησις'' (για πολλούς,
το ''Στο Περιγιάλι Το Κρυφό'' σε ποίηση
του Γιώργου Σεφέρη και μουσική του
Μίκη). Εκείνη την ώρα, παρατήρησα ότι ο
παππούς μου άρχισε να σιγοψιθυρίζει τη
μελωδία, όχι επειδή την ακολουθούσε και
την συγκράτησε προσωρινά, αλλά επειδή
ξεκάθαρα την θυμήθηκε. Και εγένετο φως.
Δεν θα μπορούσα, όσος καιρός κι αν περάσει
να ξεχάσω το συγκεκριμένο γεγονός. Τότε,
με τρόπο ''όμορφα σοκαριστικό'',
συνειδητοποίησα την δύναμη της μουσικής. Και εκεί σκέφτηκα ότι ίσως.. υπάρχει ελπίδα.
Η δεύτερη
ιστορία βρίσκεται στην άλλη όχθη του
ποταμού που λέμε, στην μοναχικότητα.
Ήμουν δεκαεπτά χρονών, και σχεδόν κάθε
εβδομάδα βρισκόμουν στο κέντρο της
Αθήνας για να συναντηθώ με έναν άνθρωπο
που τότε ομόρφαινε τις στιγμές της
ανέμελης νιότης μου. Περιμένοντάς την
τότε, κάτω από ένα κτήριο επί της 28ης
Οκτωβρίου (Πατησίων), κοντά στο ύψος του
Πεδίου του Άρεως, έπαιζαν σχεδόν κάθε
φορά στ' αυτιά μου τα ''Δακρυσμένα Μάτια''
σε στίχους του ποιητή Γιάννη Θεοδωράκη
– αδελφού του Μίκη, και οι ''Δρόμοι
Παλιοί'' (στίχοι του Μανώλη Αναγνωστάκη)
συνοδευόμενα συμπτωματικά ξανά από τη φωνή του Γιάννη
Πάριου απ' τον εξαιρετικό ζωντανό στο Ηρώδειο δίσκο ''Ο ερωτικός Θεοδωράκης''.
Κανείς άλλος ανάμεσά μας, αυτά κι εγώ.
Σε όλη αυτή τη φάση της προσμονής, στο
μεταίχμιο μεταξύ μοναξιάς και
συντροφικότητας επαναλαμβανόμενα για
καιρό – και σε όλα τα πέρα-δώθε στους γύρω δρόμους, όπως στην 3ης Σεπτεμβρίου, στις
γειτονιές του Τάσου Λειβαδίτη και τόσων
άλλων γνωστών και αγνώστων φωτισμένων
ανθρώπων της καθημερινότητας, μέσα απ'
τους ήχους του Μίκη σιγοτραγουδούσα ''κάτω
απ' τους ίσκιους των σπιτιών να περπατώ'',
και ''στους μεγάλους δρόμους, κάτω απ'
τις αφίσες''. Άλλωστε κάποια οικοδομικά τετράγωνα
πιο πέρα βρισκόταν το Πολυτεχνείο.
Οι δρόμοι ήταν πράγματι μεγάλοι, και
ιστορικοί.
Ο Μίκης θα
μου θυμίζει πάντα εκείνα τα μέρη, αλλά
δεν έμεινε μόνο εκεί. Ούτε στην Πατησίων,
ούτε στο σαλόνι του σπιτιού μου. Τον έχω
μέσα μου, από τότε τον κουβαλάω μαζί
μου. Και με το πέρασμα των χρόνων,
ανακαλύπτοντας το εύρος της προσωπικότητάς
του εντός και εκτός πενταγράμμου, το
εφηβικό συναίσθημα, η αίσθηση και το
ένστικτο εκ των υστέρων δικαιώθηκαν,
και τώρα πια ξέρω ότι πολύ καλά έκανα
και τον αγάπησα.
Όπως άλλωστε
και οι περισσότεροι Έλληνες, έκαναν πολύ καλά και αγάπησαν τον Μίκη. Ο καθένας
για δικούς του προσωπικούς λόγους, αλλά
και όλοι έχοντας έναν κοινό παρονομαστή.
Είναι η ωραία πλευρά που έχουμε ή που
θα θέλαμε να έχουμε, η συντροφιά στη
μοναχικότητά μας, η ενότητα στους
πηγαίους μαζικούς αγώνες για κάτι πιο
δίκαιο, η πλευρά μας που είναι βαθιά
ελληνική γιατί σέβεται και αγαπάει τους
ανθρώπους απανταχού και δεν συμβιβάζεται
με ''λιγότερο ουρανό'', για αυτούς – για
εμάς.
Είναι οι
''Ναοί Στο Σχήμα Του Ουρανού'', που πιστοί
και μη, θα σταθούμε και θα ακούσουμε
ευλαβικά σε όποια γωνιά της υφηλίου κι
αν βρεθούμε, και θα θυμόμαστε ότι
ερχόμαστε από έναν τόπο όπου κάπου
σκόρπιο μέσα στις ψυχές, ανάμεσα από
σκοταδισμούς και χρόνιες παθογένειες,
διασώζεται μια αχτίδα φωτός. Ο δικός
μας Μίκης έφυγε, η αχτίδα όμως ρίζωσε
και αναζητάει ουρανό.
Ένα
καθυστερημένο - που όμως τείνει να γίνει
μόνιμο στα χείλη μας, στα γραπτά μας,
στις σκέψεις μας έως το τέλος - ''Αντίο,
Μίκη''.
Mps
Νοέμβριος 2021
